Бэс ыйын 18 күнүгэр дойду Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин оробуочай сырыытынан Дьокуускайга «Үлэ кыбаартала» креативнай кластерга креативнай уонна ИТ-салаалар ситиһиилэрин, сайдар кэскиллэрин билистэ. Маны тэҥэ, «Земский доктор», «Земский учитель», «Муравьев-Амурский 2030» бырагыраамалар кыттааччыларын уонна Уһук Илин уокуругар үлэлиири талбыт култуура үлэһиттэрин кытта сирэй көрсөн, кэпсэттэ.
Дьокуускайга «Үлэ кыбаартала» креативнай кластерга сылдьан өрөспүүбүлүкэ инновационнай хампаанньаларын оҥорон таһаарыыларын кытта билистэ. СӨ инновационнай экотиһигин туһунан иһитиннэриини СӨ Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Анатолий Семенов оҥордо. Владимир Путин Саха сирин ИТ-салаатыгар уонна креативнай сайдыытын кэскилигэр, ситиһиилэригэр үрдүк сыананы биэрдэ.
“Саха Өрөспүүбүлүкэтин сайдыытын корпорацията” АУо генеральнай дириэктэрэ Афанасий Саввин судаарыстыба баһылыгар өрөспүүбүлүкэтээҕи киинэ индустриятын сайдыытын туһунан кэпсээтэ. Кини дойду киинэ оҥорооччуларыгар тас дойдулар туттарар наҕараадаларын 20%-на Саха сиригэр тиксэрин бэлиэтин ИТ-индустрия бэрэстэбиитэллэрэ судаарыстыба баһылыгар Саха сирин инновационнай экотиһигэ урбаанньыттарга “Якутия” технопаарканы, ИТ-паарканы, үрдүк үөрэх тэрилтэлэрин уонна Инновацияны уонна венчурнай хампаанньаны сайыннарар пуонданы биэрэн, үлэлииллэригэр кыах биэрэрин, ону таһынан өрөспүүбүлүкэҕэ 19 ИТ-киин аһылынна, онно хампаанньалар бэйэлэрин үлэлэрин оҥороллоругар бары усулуобуйа тэриллибитин эттэ.
Уһук Илиҥҥэ кэлэр эдэр исписэлиистэргэ өйүүр дьаһаллары ылыах буолла
Владимир Путин «Земскэй учуутал», «Муравьев-Амурский 2030», «Земскэй быраас» бырагыраама кыттыылаахтарын уонна Уһук Илин уокурукка көһөн кэлбит исписэлиистэри кытта көрсөн кэпсэттэ, санааларын иһиттэ, өйүүрүн биллэрдэ.
«Хотугу эбилик нолуогу ааҕыыга учуоттаныллыа суохтаах»
Владимир Путин дьону кытта көрсүүтүгэр, Уһук Хоту үлэлииргэ бэриллэр эбиликтэр НДФЛ нолуогар учуоттаныа суохтаахтарын РИА-Сонуннара суруйар.
— Хоту дойдуга үлэлиир уратылаах, хотугу эбиликтэр уустук, тыйыс усулуобуйаҕа үлэлиир иһин бэриллэллэр. Хоту дойдуга килиимэт кытаанаҕын, онно үлэлиир уустугун бары билэбит… Нолуогу ааҕыыга ити дохуот (хотугу эбиликтэр) ааҕыллыа суохтаах. Баазовай, сүрүн чааһа эрэ ааҕыллыахтаах. Мин хайаан да маннык сорудаҕы Бырабыыталыстыбаҕа биэриэм, — диэн Бэрэсидьиэн эттэ.
Арктика зонатыгар «Муравьев-Амурский» бырагырааманы кэҥэтэргэ сорудахтаата Бэрэсидьиэн Уһук Илин уокурук олохтоохторун кытта көрсүһүүтүн кэмигэр «Муравьев-Амурский-2030» бырагыраама бастакы үөрэҕин бүтэрээччитэ Владимир Путиҥҥа ыччаты көҕүлүүргэ РФ Арктическай зонатын территориятыгар бырагырааманы кэҥэтэргэ көрдөстө.
«Бу үөһэ ахтыллыбыт бырагыраама ситиһиилээхтик үлэлиир. Онно, сыыһа-халты этиэм диэн куттанабын да буоллар, 340 мөл. солк. курдук үп-харчы көрүллэр. Ону салгыы, эһиги этэргит курдук кэҥэтэргэ эбии 240-250 мөл.солк. көрүөххэ наада. Биһиги ити өттүгэр сүбэлэһиэхпит уонна эбии үбү-харчыны булуохпут дии саныыбын. Бу сөптөөх боппуруос», — диэтэ Владимир Путин.
Владимир Путин «Туймаада» стадиоҥҥа сырытта
Владимир Путин Дьокуускайга дьыалабыай сырыытын кэмигэр «Азия оҕолоро» оонньуу ыытыллар «Туймаада» стадиоҥҥа сырытта. Ону сэргэ Бэрэсидьиэн «Туймаада» стадион иннигэр киин куорат олохтоохторун кытта көрүстэ. Бэс ыйын 26 күнүгэр «Азия оҕолоро» оонньуу уотун эстафетата Дьокуускайга «Туймаада» стадиоҥҥа оонньуу үөрүүлээх аһыллыытын сиэригэр-туомугар түмүктэниэҕэ.
Владимир Путин култуура үлэһиттэригэр нолуокка чэпчэтии көрүллүөҕүн бэлиэтээтэ
РФ Бэрэсидьиэнэ «Земскэй учуутал», «Муравьев-Амурский 2030», «Земскэй быраас» бырагыраама кыттыылаахтарын уонна Уһук Илин уокурукка көһөн кэлбит исписэлиистэри кытта көрсөн, үгүс ыйытыыга хоруйдаата.
Сунтаар улууһун Кириэстээх нэһилиэгин «Саргы Түһүлгэтэ» социальнай-култуурунай киин салайааччыта Августина Платонова «Земскэй учуутал» уонна «Земскэй быраас» бырагыраамалар кыттыылаахтарыгар нолуокка чэпчэтии көрүллэрин курдук, саҥа «Земскэй култуура үлэһитэ» бырагыраамаҕа «чэпчэтии эмиэ көрүллүө дуо?» диэн ыйытта.
Онуоха Владимир Путин култуура үлэһиттэригэр учууталларга уонна эмчиттэргэ курдук тустаах быһаарыы эмиэ ылынылларын туһунан эттэ.
Владимир Путин «айтишниктары» кытта кэпсэттэ
Дьокуускайга дьыалабыай сырыытын кэмигэр Владимир Путин «Үлэ кыбаарталыгар» сырытта уонна видеосибээһинэн ДНӨ Кировскай куорат ИТ-киинин үлэһиттэрин, ону кытта Өлөөн улууһун бэрэстэбиитэллэрин кытта кэпсэттэ. Өлөөн нэһилиэгиттэн судаарыстыба баһылыгын кытта сибээскэ Өлөөн эбэҥки национальнай улууһун баһылыгын бастакы солбуйааччы Альгис Сергеев уонна ИТ-киин үөрэнээччитэ Стас Волошинов таҕыстылар. Кинилэр Бэрэсидьиэн «Арктика синергията» бырайыагы өйөөбүтүн иһин махтаннылар.
ДНӨ Кировскай куораттан ИТ-киин дириэктэрэ Ольга Цюпка уонна уһуйааччы Георгий Скляр сибээскэ таҕыстылар. Ольга Цюпка Ил Дархан Айсен Николаев Кировскай куоракка элбэхтик сылдьарын, нэһилиэнньэ кыһалҕатыгар улахан болҕомтотун уурарын бэлиэтээтэ. Ол курдук, кини көҕүлээһининэн куорат 2 №-дээх оскуолатын киллэрэн туран, элбэх социальнай эбийиэктэр чөлүгэр түһэрилиннилэр. Ону кытта эмиэ ИТ-киин тэриллибитэ.
Владимир Путин: «Оскуола сайдыытын салгыахпыт. Ситиһиилэри!»
Владимир Владимирович Путин Муусука Үрдүкү оскуолатыгар сырыытын кэмигэр бочуоттаах ыалдьыттар кинигэлэригэр 25 сыл буолан баран илии баттаан хаалларда. «Арассыыйа уонна Саха сирин оҕолоругар сулууспаҕыт иһин махтанабын! Оскуола сайдыытын салгыахпыт. Ситиһиилэри!», диэн суруйда.
Владимир Путин хамаанда үлэтин үрдүктүк сыаналаата
Саха сиригэр Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин эрэгийиэн социальнай уонна экэнэмиичэскэй сайдыытын боппуруостарын дьүүллэһиигэ Ил Дархан Айсен Николаевы кытта оробуочай көрсүһүүнү ыытта.
Ил Дархан сиһилии Саха сирин сайдыытын, ол иһигэр экэниэмикэҕэ, социальнай эйгэҕэ, бырамыысыланнаска ситиһиилэрин, инвестиция бырайыактарын олоххо киллэрии, тырааныспар инфраструктуратын тутуу туһунан билиһиннэрдэ.
Өрөспүүбүлүкэ национальнай сыалы-соругу ситиһэргэ уонна национальнай бырайыактары толорууга атын эрэгийиэннэртэн инники сылдьар. Владимир Путин саха норуотун олоҕун хаачыстыбатын үрдэтиигэ Айсен Николаев хамаандатын үлэтин түмүгүн үрдүктүк сыаналаата. Судаарыстыба баһылыга Саха сирин демографическай бэлиитикэҕэ ситиһиилэрин бэлиэтээтэ.
Ил Дархан Айсен Николаев чуолаан Ленскэй оройуонугар ТЭЦ, Нерюнгритааҕы ГРЭС уонна Күчүс хайа бырамыысыланнаһын кластерын иһинэн дьоҕус кыамталаах атомнай ыстаансыйаны тутууларын тэрийэр туһунан иһитиннэрдэ.
Саха сирин сонуннарыттан.