Сэбиэскэй кэмҥэ норуоттар доҕордоһуулара олус күүстээх этэ. Сэбиэскэй Сойуус араас муннуктарыттан тыа сиригэр олорор оҕолорго сурук кэлэн үөрүү-көтүү буолара. Доҕордоһуубутугар анаан оскуолабытыгар «Алгыс» диэн ааттаах интернациональнай доҕордоһуу кулуубун тэрийбиппит. Оскуола көрүдүөрүгэр онно аналлаах «Наша дружба сегодня – это дружба на все времена» диэн полкалаах истиэндэ оҥорторбуппут. Онно суруйсуубут суруктарын, аккырыыккаларын, ыыппыт бадаарактарын көрдөрүүгэ туруорарбыт. Биримиэнэ кэмигэр оҕолор ааҕаллара, көрөллөрө.
Оччолорго санаабыт да күүһэ сүрдээх эбит: дойдуга биллэр ааттаах-суоллаах улахан киһи солото суоҕа буолуо, эппиэттээбэтэ буолуо диэн санаабакка да суруктарбытын ыытарбыт. Биир оннук киһибитинэн икки Сэбиэскэй Сойуус Геройун ииппит ийэ Любовь Тимофеевна Космодемьянская этэ. Аадырыһын хантан, кимтэн ылбыппын чуолкай өйдөөбөппүн. Дьэ, уонна саамай киһи астынара – биһиги оскуолабыт үөрэнээччилэрэ Роза Потапова, Валентин Бурнашев оҕолору кытта Любовь Тимофеевна Космодемьянскаялыын бииргэ түспүт хаартыскалара баар: 1958 сыллаахха Саха сирин оскуолаларыттан 50 бастыҥ үөрэнээччи, 2 салайааччы, ол иһигэр Таатта оройуонуттан 13 оҕо Москва – Киев хайысханан экскурсияҕа борокуотунан уонна буойаһынан айаннаан сылдьыбыттар. Салайааччылартан биирдэстэрэ Баайаҕа оскуолатын учуутала Иннокентий Михайлович Хатылаев (кэлин XX-с үйэ чулуу педагогун аата иҥэриллибитэ). Валентин Бурнашев эдэр сааһыгар доруобуйатынан олохтон эрдэ барбыта. Роза Потапова – Розалина Ивановна Потапова – омук тылын учууталынан Баайаҕа оскуолатыгар 41 сыл үлэлээбитэ. Кини үөрэппит оҕолоро оскуолаҕа ыытыллар эксээмэн түмүгүнэн, омук тылын факультетыгар эксээмэнэ суох быһа киирэр быраабы ылаллара. Оччотооҕу бэһис кылаас үөрэнээччитэ Роза Потапова, күн бүгүн Розалина Ивановна – Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала, Учууталлар учууталлара, Аан дойдутааҕы «Азия оҕолоро» фонда стипендиата, Баайаҕа нэһииэгин бочуоттаах олохтооҕо.
Баайаҕа орто оскуолатын 8-с кылааһыгар 1967 с. Москваттан кэлбит сурук:
«VIII классу Баягинской школы.
Дорогие друзья! Получила от вас бандероль-книгу «Якутяне в боях за Родину» и ваше хорошее письмо. Позвольте мне поздравить всех вас –комсомольцев, пионеров, октябрят и учителей со всенародным праздником –Днем Советской Армии и Военно-Морского Флота! Желаю вам доброго здоровья и всего самого наилучшего в вашей жизни: учитесь и трудитесь, чтобы со всем советским народом достойно встретить 50-летие Великого Октября!
Юношам и мальчикам надо помнить, что им придется выполнять гражданский долг перед Родиной – служить в рядах Советской Армии. Это большая честь для молодых людей в нашей стране, поэтому надо себя готовить со школьной скамьи: отлично учиться, закалять свое тело и волю, чтобы стать настоящими патриотами Великой Родины, какими были и мои дети Зоя и Александр, и тысячи других Героев Советского Союза, в том числе и якутяне. Многие из них отдали свои юные жизни за свободу и независимость нашей прекрасной Родины.
Шлю свой сердечный привет всему школьному коллективу и вашим родителям.
Л. Космодемьянская
14 февраля 1967 г.
Москва.
P.S. Посылаю художественную открытку о Зое».
Любовь Тимофеевна бу курдук Баайаҕа оскуолатын кытта 8 сыл суруйсубута. Суругун, аккырыыккатын илиинэн суруйара. Сылга биирдэ-иккитэ да биллэн аастаҕына, биһиэхэ үөрүү буолара. Дружинабыт пионерскай этэрээтигэр Зоя Космодемьянская аата иҥэриллибитэ. Любовь Тимофеевна ыыппыт матырыйааллара уруоктарга, араас тэрээһиннэргэ туттуллаллара. Кини оҕолорун Зоя уонна Александр Космодемьянскайдар тустарынан этэрээттэргэ пионерскай сбордар, кылаас чаастара ыытыллалара.
Урукку пионерым, учуутал, күн бүгүн «Таатта» хаһыат сүрүн эрэдээктэрэ Анна Константиновна Посельская, Уус Алдан оройуонун Найахы оскуолатыгар үлэтин биографиятын саҕалыыр сылыгар, Любовь Тимофеевна ыыппыт матырыйаалынан оҥорбут альбоммутун туһаммытын туһунан суруйуутун ааҕыаҕыҥ: «1979 сыллаахха нуучча тылын биридимиэтигэр аһаҕас уруок биэрбитим. Бу мин өрөспүүбүлүкэ таһымыгар бастакы уруогум этэ. Долгуйуу улахан, уруокка бэлэмнэнэрбэр Таатта Баайаҕатыттан баһаатайбыттан Татьяна Игнатьевнаттан буостанан матырыйаал ыллартаран туттубутум. Уруокпар Зоя Космодемьянская хорсун быһыытын оҕолорго өссө төгүл сэһэргээн, кини ийэтэ Любовь Тимофеевна ыыппыт суруктарын, аккырыыккаларын көрдөрөн, сэминээр кыттыылаахтара бары астынан тарҕаспыттарын өйдүүбүн. Зоя Космодемьянская хорсун быһыыта өрүү тыыннаах, кэм да кэрдииһэ ону суурайбат».
Любовь Тимофеевна кыыһа Зоя Анатольевна быйыл төрөөбүтэ 100 сылын балаҕан ыйын 13 күнүгэр туолбута. 18 саастаах эдэркээн комсомолка кыыс Арҕааҥҥы фронт разведкалыыр куорҕаллыыр бөлөҕөр киирбитэ. 1941 с. ньиэмэстэр тыылларыгар быраҕыллыбыта. Разведкалыыр диверсионнай группаҕа киирэллэригэр сэрэтэллэр эбит: 95 бырыһыаҥҥыт кыайан төннүбэт – өлүөххүт эбэтэр билиэҥҥэ түбэстэххитинэ, сордоон-муҥнаан өлөрүөхтэрэ диэн. Оттон ол сорудахха барааччылар умайар састааптаах аҕыйах бытыылкалаах уонна бэстилиэттээх эрэ буолаллара. Зоя Космодемьянскаяны, 1941 с. сэтинньи 29 күнүгэр, Петрищево дэриэбинэҕэ төрдүс дьиэтигэр сорудаҕын толорон истэҕинэ, ньиэмэстэр тутан сордуулар-муҥнууллар. Петрищево дэриэбинэ олохтоохторун барыларын үүрэн аҕалан, Зояны ыйаан өлөрөллөрүн көрдөрөллөр. Зоя: «Өстөөхтөрү утары харса суох охсуһуҥ!» – диэн хорсун ыҥырыытынан эдэркээн сүрэҕэ тэппэт буолбута. Зоя Анатольевнаҕа Советскай Союз Геройун аата иҥэриллибитэ. Кэлин Ленин уордьанынан наҕараадалаабыттара.
Зояттан икки сыл балыс быраата Александр Космодемьянскай, эдьиийин иэстэһэ аармыйаҕа баран, танкист буолар. 1945 сыл муус устар 13 күнүгэр, 43-с аармыйа 3-с Белорусскай фронт 42-с гвардейскай танковай биригээдэтигэр Илиҥҥи Пруссияҕа сэриилэһэ сыдьан, Александр сырдык тыына быстар. Тааҥката «За Зою!» диэн суруктаах этэ. Александр сэриилэһэ сылдьан Аҕа дойду сэриитин уордьанын I, II истиэпэннэринэн наҕараадаламмыт. Өлбүтүн кэннэ Советскай Союз Геройун аатын иҥэрбиттэр, кэлин Ленин уордьанынан наҕараадалаабыттар. Любовь Тимофеевна оҕолоро Зоя уонна Александр Космодемьянскайдар дьоруойдуу быһыылара дойду ыччатыгар холобур буолбута, күүстээх патриотическай иэйиини күөртээбитэ.
«Бэлэм буол», кэлин «Кэскил» хаһыат кэрэспэдьиэнэ Николай Степанович Дмитриев анаан-минээн Саха сирин оҕолоро дойду биллиилээх дьонун кытта суруйсууларын хомуйан, «Адрес: юным пионерам Якутии», (1977), «Адресованное детям Якутии» (2004), диэн кинигэлэри бэчээттэппитэ. Бу кинигэлэргэ биһиги улахан доҕотторбут суруктара киирбиттэрэ. «Адресованное детям Якутии» кинигэҕэ «Саха сирин оҕолоро – Смольнайга» диэн бас ааттаах ыстатыйаҕа, «Уруулуу дьон курдук буола түспүппүт» диэн хос соҕолуобакка сурулларынан, 1970 с. Ленинград куоракка пионердар Бүтүн Союзтааҕы IV сүлүөттэрэ В.И. Ленин төрөөбүтэ 100 сылыгар ананан ыытыллыбыт. Сүлүөт бочуоттаах ыалдьыттарын ортолоругар Л.Т. Космодемьянская, З.И. Воскресенская бааллар эбит. Салгыы ыстатыйаттан ааҕабыт: «Онно Любовь Тимофеевна: «Баайаҕаттан пионер кэлистэ дуо? – диэн ыйыппыта. – Кинилэри кытта билсибитим, хардарыта суруйсубуппут ыраатта», – диэбитэ. Ким да суоҕуттан хомойбутун биллэрбэтэҕэ. «Ыраах доҕотторбор, Андросов аатынан дружина пионердарыгар уонна кинилэр салайааччыларыгар Татьяна Игнатьевнаҕа эҕэрдэтэ тиэрдиҥ», – диэн наҕыл, эйэҕэс баҕайытык эппитэ. Онон кэлбит ыалдьыттары кытта кэпсэтэрбит тобулла түспүтэ. Зоя Воскресенская эмиэ баайаҕалары кытта доҕордоһорун эппитэ. Уруккуттан билсэр уруулуу дьон курдук буолан хаалбыппыт», – диэн суруллубутун ааҕаммын, соһуйа үөрбүтүм, долгуйбутум. Татьяна Андросова, педагогическай үлэ бэтэрээнэ.