Никифор Николаевич Петров – Таатта күтүөтэ. Кини ыраах Олоохуна улууһун Бэс Күөлүгэр күн сирин көрөн, Токко оскуолатын бүтэрэн, олох киэҥ аартыгар үктэммитэ.
1988-1990 сылларга Венгрия народнай өрөспүүбүлүкэтигэр сулууспалаан, Ийэ дойдутугар ытык иэһин төлөөбүтэ. Намнааҕы педагогическай кэллиэһи, онтон салгыы Саха Государственнай Университет пединститутун бүтэрэн, уруһуй, технология, черчение учууталын идэтин ылбыта. 2002 сыллаахха Петровтар дьиэ кэргэн Ытык Тааттаҕа көһөн кэлиэхтэриттэн педагогическай дьиэ кэргэн айымньылаах олоҕо саҕаламмыта. Ыал аҕата Никифор Николаевич И.П. Жегусов аатынан Тааттатааҕы лицейгэ технология уонна черчение учууталынан ананан, үлэтин көхтөөхтүк үөрэ-көтө саҕалаабыта. Кини олус эппиэтинэстээх буолан, оҕо билиини ыларыгар ис дууһатын ууран туран, кыһаллан-мүһэллэн биридимиэтин биллэрэргэ дьулуһар. Кини Тааттаҕа биир бастакынан черчение, технология, уруоктарыгар 3D-проектированиены киллэрсибит, быраактыкаҕа туһаныыны саҕаласпыт учууталынан буолар. Техническэй хайысхалаах үөрэхтэри талан ылбыт үөрэнээччилэрэ Никифор Николаевич ыыппыт “Начертательная геометрия” үөрэх кууруһун тус олохторугар туһалаабыта чуолкай. ОБЖ учууталын быһыытынан туох баар зарницалар, патриотическай, байыаннай, туристическай тэрээһиннэр тэһииннэрин арҕаһыттан тута сылдьыбыта. Оҕону кытта оҕо, кырдьаҕаһы кытта кырдьаҕас буолар үөрүнньэҥ майгытынан, тэбис-тэҥҥэ тэрийсэр ураты дьоҕурунан дьон билиниитин ылбыта. Бу сылларга техническэй хайысхаҕа үөрэппит-такайбыт үгүс оҕото инженер, тутааччы, учуутал идэлэрин баһылаан, араас тэрилтэлэргэ үлэлии-хамсыы сылдьаллар. Дэлэҕэ даҕаны, төрөппүт махталын ылыан ылар. Ити курдук 2020 сыллаахха диэри айымньылаахтык айа-тута үлэлээбитэ.
Экстремальнай успуорка холонуу
Никифор Николаевич барытыгар дэгиттэр талааннаах буолан, ордук спортсмен быһыытынан биллэр: тарбахха баттанар хайыһардьыт, велогонщик, сүүрүк, тустуук, гиирэ анньааччы. Булгуруйбат модун санаата баһыйан, Ытык Күөлтэн Дьокуускайга, Горнай Бэрдьигэстээҕэр, Хаҥалас Покровскайыгар, Амма уонна Өймөкөөн кыраныыссатыгар диэри билисипиэтинэн хаста да тиийбитэ киһини сөхтөрүөн сөхтөрөр. Кыһын буоллун, саас буоллун хайыһары өрө тутан, успуордунан дьарыктанар. Куруутун инники күөҥҥэ сылдьан, эдэр ыччакка үтүө холобур буолар. Сүүмэрдэммит хамаандаҕа киирсэн, Хотугулуу Илин хайысханан, бүтүн Аан дойдутааҕы Ямало-ненецкэй уокурук Сыктывкар куоратыгар Саха сирин чиэһин эрэллээхтик көмүскээбитэ. Бэриниилээх спортсмен буоларын кыайыылара-хотуулара дьэҥкэтик көрдөрөллөр. Улуу Кыайыы 65 сылын көрсө Ытык Күөл – Дьокуускай, Кыайыы 70 сылын көрсө Дьокуускай – Покровскай велопробегтарга кыттыбыта. Бу барыта, биир киһи холугар тэҥнээтэххэ, сөҕүмэр тулууру, сындааһыннаах ситиһиилэрин туоһулуур.
Мындыр толкуйдаах уран уус
Саха сатаабатаҕа диэн суох. Өбүгэлэриттэн ситимнэнэн, удьуордарыттан утумнанан, Никифор Николаевич уран уус дьоҕурун таба тайаммыт, сайыннаран кэлбит, талаанын идэ оҥостубут дьоллоох киһи. Кини кыраҕы хараҕынан кырыйбыта, уустаан-ураннаан ойуулаабыта, ыпсарбыта ситэн-хотон, баараҕадыйан, чиҥээн, дьапталҕаланан иһэр. Кини оҕо-аймах кэтэһэр Саҥа дьылыгар чаҕылхай сулус кыымын саҕан, муустан-хаартан дьүһүйэн, таҥан, араас хартыыналары тыыннаан көрдөрөр алыптаах дьоҕурдаах.
Тыа сирин ыалын сиэринэн оҕуруот аһын үүннэрэн, эбии дохуоту киллэрэргэ кыһаллаллар. Сатабылга үөрэнэр хаһан даҕаны хойут буолбатах диэн өйдөбүлү тутуһан, сыбаарка араас албастарын баһылыыр. Сыбааркаҕа сыһыаннаах бытархай кыһалҕаны бэйэтэ быһаарар. Ону таһынан ааҕан-суоттаан, макетын оҥорон, «Эдэр натуралистар» ыстаансыйа саҥа тимир тэпилииссэтин бырайыактаан, дьоһун кылааты киллэрсибитэ. Хас биирдии ыал тупсаҕай олбуордаах, хатыламмат кэрэ көстүүлээх кыраһыабай уһаайбалаах буолара билиҥҥи кэм ирдэбилэ. Онно сөп түбэһиннэрэн, Илин эҥэргэ матырыйаалы тиэйэн аҕалар уустуктардааҕын туоратаары, Никифор Николаевич тротуар билиитэлэрин оҥоруу дьарыгын бэйэтин тэлгэһэтиттэн саҕалаата.
Дьиэ кэргэн анала
Олоҕун аргыһа Нюргуяна Денисовна олоҕун аргыһа оҥорбут оҥоһуктарын барытын ситэрэн-хоторон, киэргэтэн, тупсаран биэрэр. Улахан кыыстара Айталина мединституту бүтэрэн, онколог быраас идэтин баһылаан, Тааттатааҕы киин балыыһаҕа үлэлиир. Кэргэннээх, икки оҕолоох. Кыра кыыс Клара төрөппүттэрин туйаҕын хатаран, художник-график идэтин бүтэрдэ. Кэргэннээх. Уоллара Алексей ХИФУ ИТИ 3-с кууруһун устудьуона. Эйэ-дэмнээх дьиэ кэргэн сүбэлэрин холбоон, талааннарын таһааран, санаабыттарын ситэрэн, ылсыбыттарын ыпсаран иһэллэр.
Оксана АНДРОСОВА – САНДААРА.