Тохсунньу 24 күнүгэр Таатта улууһун баһылыга Айаал Бурцев салайааччылаах үлэ бөлөҕө Амма нэһилиэгиттэн саҕаланна. Отчуоттуур кэмигэр баһылыгы кытта улуус дьаһалтатын отделларын, управлениеларын салайааччылара кыттыыны ыллылар. Отчуокка 50-ча киһи муһунна, 37 киһи быһа ситимҥэ холбонон кытыннылар.
Ааспыт сыллааҕы отчуоттан быһа тардан баһылык Айаал Бурцев сиһилии кэпсээтэ, ол кэннэ ыйытыктарга киирдилэр.
Тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанар нэһилиэк буолалларынан өттөөһүнү, үүт үбүн улаатыннарыыны, ходуһа сирин бүтэйдээһини, искусственнай буоһатыыга үлэни, сири оҥоруу курдук боппуруостар киирдилэр. Манна баһылык сир оҥоһуута уустугун, улууска үс нэһилиэктэн турар кооператив тэриллэн эрэрин, быйылгы сылга улуус тыа хаһаайыстыбатын үбүн икки төгүл улаатыннаран 26 мөл.солк көрбүттэрин, «Кормопроизводствоны сайыннарыы” бырагырааманы үлэлэтиини эттэ.
С.Р.Кулачиков – Эллэй аатынан Чычымах агро оскуолатын аатыттан үөрэх чааһыгар дириэктэри солбуйааччы Ольга Чурукова: «Оскуолабыт 2007 сыллаахха үлэҕэ киирбитэ, онтон ыла өрөмүөн үлэтэ бара илик. Туруорсубуппут ыраатта, хапытаалынай өрөмүөн бэдэрээлинэй бырагыраамматыгар 2024 сыллаахха киллэрин диэн этии киллэрбиппит ханна тиийдэ?”. Бу ыйытыыга улуус баһылыгын тутууга солбуйааччыта Максим Колодезников сайаапка 2023 сыл бэс ыйыгар барбытын эттэ. Ол эрэн 2023 сыл ахсынньытыгар бэдэрээлинэй бырагыраама испиэһэгэр суоҕун эттэ. 42 мөл.солк смета оҥоһулубутун, 2024 сыл бэс ыйыгар эбии сайаапка ылалларын күүтэбит диэтэ.
Маны сэргэ сайыҥҥы кэмҥэ водопровод үлэтин сөргүтээһиҥҥэ, иһэр ууну ыраастыырга туох бырагыраамма баарын, пекарняҕа бурдук таһыытыгар субсидия көрүүгэ сүбэ-ама иһиттилэр, туруорустулар уонна кэккэ туһааннаах тэрилтэ салайааччыларыттан эппиэт ыллылар.
Олохтоохтор 20-чэ сыл туруорсубут киин ититэр систиэмэ инвестиционнай бырагыраамманан үлэтэ саҕаламмытын, хаһан үлэҕэ киирэрин туоһуластылар.
Бүтэһигэр олохтоохтор улуус салалтата ыытар үлэтин сөптөөҕүнэн сыаналаатылар.
Айаал Бурцев үлэлиир бөлөҕө күн иккис аҥарыгар Орто Амма нэһилиэгин олохтоохторун кытары көрүстэ.
Отчуоту дьүүллэһиигэ Орто Амма нэһилиэк олохтоохторо сааланы толору кэлэн, отчуоту сэргэхтик иһиттилэр, нэһилиэк олоҕун өссө салгыы тупсарыыга быһаарыыны эрэйэр боппуруостарга тохтоотулар.
Олохтоохтор ОДьКХ квартальнай хочуолунайа эргэрбитин туруорсубуттара балайда буолла. Нэһилиэк 92 бырыһыана ититии систиэмэтигэр холбонон олороллор. Төһө да хочуол толору үлэлии турдар хапытаалынай өрөмүөнү ыытарга туруорустулар.
«Теплица» түөлбэ олохтоохторо ититии ситимин киллэриини туруорсубуттара ыраатта. Бу тутуу 2024 – 2028 сылларга ОДЬКХ Инвест бырагыраамаҕа киирэн, бырайыак оҥоһуллан тиэндэргэ киирэн, бу олунньу ыйга бэдэрээччитэ биллиэхтээх. Онон бырайыак оҥоруутугар утары үбүлээһини көрбүттэригэр улуус дьаһалтатыгар, нэһилиэк баһылыгар олохтоохтор махтаннылар уонна аны күһүн үлэҕэ киириэ диэн эрэллэрэ улахан.
Тыын боппуруоһунан олохтоохтор Харбалаах – Ытык Күөл икки ардыгар айан суолун өрөмүөннээһини, оҕо уһуйаанын, балыыһа дьиэтэ тутуутун, тыа хаһаайыстыбатыгар, улууска медэксперт суоҕун, уот линиятын уларытыы, үүт харчытын, үүт тутар собуоттара эргэрбитин тула барытыгар туһааннаах салайааччылартан эппиэт ылан нэһилиэк олохтоохторо астыннылар.
- Бүгүн биһиэхэ, Харбалаахха, улуус баһылыгын 2023 сыллааҕы отчуота буолла. Нэһилиэнньэ сүрдээх көхтөөхтүк кытынна. Улууспут баһылыга олохтоохторго аһаҕастык үбүгэр тиийэ туох үлэ ыытыллыбытын кэпсээтэ, боппуруостарга эппиэттээтэ, — диэн Дмитрий Бястинов санаатын эттэ.
Нэһилиэк олохтоохторо отчуот сүнньүнэн элбэх үлэ барбытын бэлиэтээтилэр уонна үлэни үчүгэйинэн сыаналаатылар.
Үлэ бөлөҕө киэһэ 18 чааска Уус Амма нэһилиэгэр сырытта. Отчуокка 50-ча киһи кыттыыны ылла. Тыа хаһаайыстыбатын салаата болҕомто киинигэр тутулунна. Кыра нэһилиэктэр сүтэн-симэлийэн хаалбаттарын туһугар Саха сиригэр анаан-минээн сайдыы бырагыраамата оҥоһуллуохтааҕын. Чымынаайы Харбалаах икки ардыгар муниципальнай суол өрөмүөнэ, чох саппааһын хааччыйыы, хочуолунай оһохторун уларытыы, уу тиэйэр водовоз массыына кэлэрин, свалка, улуус киинигэр киирэн общественнай туалекка эрэйдэнэллэрин бэлиэтээтилэр. Уус Амма бөһүөлэгин олохтоохторо саҥа оскуола тутуута уолдьаспытын эттилэр.
Түмүккэ, Уус Амма нэһилиэгин олохтоохторо улуус баһылыгын ааспыт сыллаах үлэтин биһирээтилэр уонна үлэни сөптөөҕүнэн сыаналаатылар.
Елена Слепцова.