Спортивнай салайааччы, маассабай успуорт тэрийээччитэ Николай Николаевич Никифоров быйыл төрөөбүтэ 75 сааһын туолла.
Николай Николаевич 1949 сыллаахха Сунтаар улууһун Кутана нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оскуоланы бүтэрээт, ол кэмнэргэ оскуола-производство-үрдүк үөрэх ыҥы-рыынан дойдутугар Кутана сопхуоска сүөһү аһатааччынан таһаарыылаахтык үлэлиир. Ол кэннэ үөрэниэн баҕалаах эдэр уол Хабаровскайдааҕы физкультура институтугар үөрэххэ киирэр.
Бэйэтин кыанар, сүүрбүт-көппүт Николай сүүрүүгэ, хайыһарга, волейболга, илии-атах оонньууларыгар, көҥүл тустууга умсугуйан туран дьарыктаммыта. Үөрэнэр кэмигэр Хабаровскай кыраайга көҥүл тустууга түөртэ бастаабыта, Урал, Сибиир уонна Дальнай Восток первенстволарыгар көҥүл тустууга хас да төгүллээх кыайыылаах аатын ылбыта. Институкка үөрэнэр кэмигэр араас успуорт көрүҥэр кыттан барытыгар бастаан, аатын ааттаппыта.
1973 сыллаахха үөрэҕин бүтэрэн дойдутугар Сунтаарга Бүлүүчээн орто оскуолатыгар физкультура учууталынан ананан кэлэн, үөрэнээччилэри эт-хаан өттүнэн сайдалларыгар үлэни ыыппыта. Маны таһынан көҥүл тустуу сайдыытыгар ураты болҕомтону уурбута. Улууһугар оҕолорго көҥүл тустуу сайдыытыгар туһуламмыт бырагыраама оҥорон үлэтин саҕалаабыта.
1988 сыллаахха иккис дойду оҥостубут Тааттаатыгар көһөн кэлэн А.И.Софронов – Алампа аатынан Ытык Күөл 1-гы нүөмэрдээх орто оскуолатыгар начаалынай кылаастарга физкультура учууталынан үлэлиир. Ол үлэлии сырыттаҕына Николай Николаевиһы үлэтигэр эппиэтинэстээх, уопуттаах, физкультура уруогун бэрт таһыччы, бары ирдэбили тутуһан үөрэтэрин бэлиэтии көрөннөр улуустааҕы үөрэх салаата улуус оскуолаларыгар фронтальнай бэрэбиэркэҕэ илдьэ сылдьаллара. Николай Николаевич улуус физкультура учууталларын таһымнарын көрөн, бэрэбиэркэлээн элбэх сүбэни оҥороро. Ол кэннэ, оччотооҕу улуус үөрэҕин салайааччыта А.Р.Кулаковскай Николай Николаевиһы үөрэх салаатыгар методиһынан ыҥырбыта.
1990 сылтан улуус үөрэҕин салаатыгар бэрт таһаарыылаахтык үлэлиир. Физкультура учууталларыгар анаан бэйэтэ бырагыраама суруйан, оҕо успуордугар улахан болҕомтону уурар. Сүһүөхтэринэн оҕолорго аналлаах хонтуруолунай хомуурунньук оҥорон, онон хас биирдии үөрэнээччи сайдарын ситиһэр. Учууталларга теоретическай хонтуруолу киллэрэн, бэрэбиэркэ ыытара. Үөрэх салаатыгар үлэлиир кэмигэр улуустааҕы успуорт кэмитиэтин кытары үлэлэһэн, оскуолаларга волейбол көрүҥүн киллэрбитэ. Үс сыл үлэлээн баран штаты сарбыйыыга хапсан Д.А.Петров аатынан Ытык Күөл 2-с нүөмэрдэх орто оскуолатыгар физкультура учууталынан ананар.
Николай Николаевиһич үлэлиир кэмигэр хас биирдии үөрэнээччи «У-ррааа, физкультурааааа….» дии-дии көрүдүөр устун улаханнык хаһыытыы-хаһыытыы физкультурнай таҥастарын туппутунан астыммыт сирэйдээх оҕолор тэйиччи турар кыра соҕус саалаҕа сүүрэллэрэ. Биир даҕаны оҕо хаалбакка күргүөмүнэн үөрэ-көтө физкультура уруогар үөрэнэр баҕалаахтара, успуордунан дьарыктаналларын олус күүтэллэрэ уонна сөбүлүүллэрэ. Кини үөрэ-нээччилэри оннук сатабыллаахтык үөрэтэн, дьарыктаан, оҕолорго успуорка тапталы ииппитэ. Кыанар оҕо буоллун, кыаммат оҕо буоллун бары астынан үөрэнэллэрэ. Ити курдук таһаарыылаахтык үлэлээн, хас биирдии оҕоҕо сөптөөх сыһыаны булан, физкультура уруогар сүүрүүнэн баралларын ситиспитэ. Оҕолор учууталларын ытыктыыллара уонна истэллэрэ, эппитин барытын толороллоро.
Бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсан баран дуобат, теннис көрүҥэр дьарыктанар, бэтэрээннэргэ улууска бастыкы күөҥҥэ сылдьар. Өрөспүүбүлүкэҕэ остуол тенниһигэр, нуучча дуобатыгар, остуол оонньуутугар хабылыкка, хаамыскаҕа хас да төгүллээх чөмпүйүөн, призер аатын ылбыта.
2015 сылтан хабылык, хаамыска илии имигэс буоларыгар туһаайыллыбыт, өй-санаа, туттуу-хаптыы эмиэ сыыдымсыйар көрүҥэр дьарыктанан, улуус Кубогын Федерациятын чилиэнэ буолар уонна бу көрүҥҥэ успуорт маастарын нуорматын толорор. Улуус хамаандаларын эрчийэн, күрэстэргэ кытыннарар. «Чуораанчык» уһуйаан иитиллээччитэ Ганя Хатылаевы дьарыктаан, уһуйан өрөспүүбүлүкэҕэ «Күөрчэх» көрүҥэр бастакы миэстэни ыларын ситиһэр. Улуус кииннэммит балыыһатыгар хамаанда туруоран, Илин Эҥэрдэр күрэстэригэр хабылыкка, хаамыскаҕа бастакы миэстэни ылаллар.
2025 сылга Таатта улууһугар ыытыллар XXII «Манчаары оонньууларыгар» успуорт национальнай көрүҥэр хабылыкка, хаамыскаҕа улуус икки хамаанданы туруорар. Манна улуус хамаандата бэлэмин, түөрт бөлөх састааба талыллан, дьарык ыытылла турар. Бу күннэргэ бэлэмнээбит хамаандата хабылыкка, хаамыскаҕа өрөспүүбүлүкэ чөмпүйэнээтигэр күрэхтэһэ бараары сылдьар.
СӨ успуордун бочуоттаах бэтэрээнэ, национальнай успуорт көрүҥнэрин уонна Саха норуотун оонньууларын холбоһугун “САХААДА” успуордун маастара, Таатта улууһун, Тааттыныскай нэһилиэк физкультураҕа сайдыытын иһин наҕараадалаах Николай Николаевич үбүлүөйдээх сылыгар бэйэтин бирииһигэр 60 үөһэ саастаахтарга дуобат көрүҥэр турнир ыыппыта. Успуорт араас көрүҥнэрэ тэҥҥэ сайдалларын сатаан ситиһэр, наадалаах дьону табан туруорар, салалтаны, биирдиилээн спортсменнары кытары ыллыктаахтык, ылыннарыылаахтык кэпсэтэр ураты дьоҕурун кинини кытары бииргэ алтыһар көлүөнэ дьоно ойуччу бэлиэтииллэр.
Николай Николаевич икки оҕо амарах аҕата. Кыыһа Надежда Тааттатааҕы гимназияны үрүҥ көмүһүнэн бүтэрэн, М.К.Аммосов аатынан ХИФУ физика отделениетын кыһыл дипломунан көмүскээн, Алампа аатынан Ытык Күөл 1-гы нүөмэрдээх орто оскуолатыгар математика учууталынан үлэлиир, кэргэннээх, үс оҕолоох. Уола Степан гимназияны ситиһиилээх бүтэрэн, үөрэнэр кэмигэр «Ситик» оҕо тэрилтэтин лидерэ, общественник. ХИФУ геологическай отделениетын бүтэрэн, буровик идэтин ылбыта.