Быйыл өрөспүүбүлүкэтээҕи үөрэх эйгэтин үлэһиттэрин атырдьах ыйынааҕы «Воспитание личности в едином образовательном пространстве» диэн тиэмэлээх мунньахха 5976 педагог көхтөөх кыттыыны ылла.
СӨ үөрэҕирии уонна билим министиэристибэтэ иһитиннэрбитинэн сүбэ мунньах чэрчитинэн уопсайа 59 тэрээһин ыытылынна. Ол иһигэр, 11 стратегическай сессия, 10 методическай семинар, 6 төгүрүк остуол, 4 бырайыактыыр сессия, 4 мастарыскыай үлэлээтэ, форумнар, дискуссиялыыр былаһааккалар тэрилиннилэр, 21 үөрэх таһымын үрдэтэр куурустар, 15 спутник-тэрээһиннэр, кэнсиэрдэр, сайыҥҥы үлэ түмүктэринэн «Мое лето» бэстибээл, «Урожай-2024» быыстапката ыытылынна.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин баһылыга Айсен Николаев «О развитии единой системы образования Республики Саха (Якутия) со сроком до 2030 года» ыйааҕын толоруу стратегическай сессия сүрүн тэрээһининэн буолла. Педагогтар атырдьах ыйынааҕы тэрээһиннэригэр Ил Дархан Айсен Николаев уонна РФ Дьоруойа Игорь Юргин кыттыылаах пленарнай мунньахха өрөспүүбүлүкэ баһылыга быйылгы үөрэх дьылын сүрүн саҥа соруктарын туруорда. Быйылгы 2024-2025 саҥа үөрэх сылыгар оскуолаларга кэккэ уларыйыылар киирдилэр. Ол курдук, үөрэхтээһиҥҥэ икки саҥа биридимиэт: «Основы безопасности и защита Родины» уонна «Үлэ» киириэхтэрэ. Үлэ биридимиэтэ начальнай кылаастан саҕалаан, онтон ОБЗР – орто уонна үрдүкү кылаас үөрэнээччилэригэр ыытыллыахтара.
ОБЖ уруога “Основы безопасности и защита Родины” диэн саҥа биридимиэккэ уларыйыаҕа. Саҥа биридимиэккэ алын байыаннай бэлэмнэнии кууруһа киэҥ хабааннаахтык хабыллыаҕа. Ол курдук, үрдүкү кылаас үөрэнээччилэрин үөрэтэр бырагыраамаҕа “ОБЗР” кууруһун икки барыйаана киирдэ. Бастакы баазовай куурус күннээҕи олоххо-дьаһахха, тырааныспарга, уопсастыбаҕа, айылҕаҕа сэрэхтээх буолууга, ону тэҥэ, судаарыстыба, оборуона уонна сүрүн байыаннай сулууспа туһунан сүрүн өйдөбүллэри иҥэрэргэ туһаайылынна. “ОБЗР” кууруһун иккис барыйааныгар “Элементы начальной военной подготовки” туспа муодуль быһыытынан киирдэ. Манна үөрэнээччилэр строевой хаамыы, байыаннайдыы эҕэрдэлэһии, пехота саллаатын сэбин-сэбиргэлин сөпкө туһана үөрэниэхтэрэ. 10-11-с кылаас үөрэнээччилэрэ бастакы көмөнү оҥоро үөрэниэхтэрэ уонна бэйэни харыстанар сатабылы баһылыахтара. Бу биридимиэттэри үөрэтэр учууталлар анал эбии куурустары аастылар.
Оҕону уопсастыбаннай үлэҕэ, тулалыыр эйгэҕэ, оскуолаҕа харыстабыллаахтык сыһыаннаһарга иитэр инниттэн үөрэнээччилэр уопсастыбаннай, туһалаах үлэнэн дьарыктаныахтара, ол иһигэр бэтэрээннэргэ көмөлөһүөхтэрэ. Бу барыта үлэнэн иитии биир көрүҥүнэн буолуо. «Үлэ» биридимиэтэ хас да модультан турар. Ол иһигэр аныгы олох ирдэбилинэн оҕону олоххо бэлэмниир сыалтан «Производство и технологии», «Компьютерная графика. Черчение», «Робототехника», «3D-моделирование, прототипирование и макетирование», ону сэргэ талан ыларга «Животноводство», «Растениеводство» модулун талан үөрэтии киирэр.
Быйылгы үөрэх дьылыттан история биридимиэтин саҥа учуобунньугар «Төрөөбүт дойдум историята» куурус модуль быһыытынан киирдэ. Ону сэргэ 0-11 кылаастарга «Семьеведение» уруоктара баар буолуохтара. Кэлэр кэнчээрилэрбит «Человек, семья, общество», «Мои родственники-похожие и разные», «О семейном уюте и не только», «Важней всего — погода в доме», «Современная семья и право» бырагыраамалар нөҥүө эппиэтинэстээх сыһыантан саҕалаан, сиэрдээх ыал буолууга, дьиэ кэргэн үтүө үгэстэрин сыаналыырга, ытыктыырга үөрэниэхтэрэ.
Атырдьах ыйынааҕы учууталлар мунньахтара 4 хайысханан ыытыллыбыт эбит буоллаҕына, иитии хайысхатын иһинэн бастакытын гражданскай уонна патриотическай иитиигэ аналлаах «В приоритете — воспитание» үөрэхтээһин форума тэрилиннэ. Форум иһинэн «Өксөкү сиэннэрэ» (перевод программы социальной активности младших школьников «Орлята России» на якутский язык) учебно-методическай комплекс биһирэмэ буолла. Саҥа саҕалааһын быйыл А.Е. Кулаковскай –Өксөкүлээх Өлөксөй төрөөбүт сириттэн Тааттаттан саҕаланыаҕа.
Быйылгы үөрэх дьылыттан уруок кэмигэр мобильнай төлөпүөнү туттуу Федеральнай сокуонунан хааччахтанна, ол эрэн, үөрэнээччи төрөппүттэрин кытары сибээскэ баар буолуоҕа.
Мира Луковцева.