Бэҕэһээ нэһилиэк аҕам саастаах дьонугар «Үөрүөххэ — көтүөххэ, Үүммүт сылы көрсүөххэ!» бырааһынньыктааҕы үрдүк таһымнаах тэрээһин буолла.
Тэрээһини нэһилиэкпит баһылыга А.И.Кулачиков нэһилиэк уус-уран самодеятельноһын ветерана, өбүгэ таҥаһын пропагандиһа, бастыҥ общественник Анна Викторовна Афанасьеваҕа үбүлүөйдээх сааһынан «Махтал сурук» туттарыынан саҕалаабыта. Салгыы нэһилиэк общественнай олоҕун бастыҥ активистарыгар: С.П. Винокуроваҕа, Г.П. Колотинскайга, В.В.Тумановка о.д.а. эҕэрдэ суруктар туттарыллыбыттара. Наҕараадаламмыт дьоҥҥо олохтоох дьаһалта аатыттан барыларыгар Саҥа сылынан кэһиилэри туттарбыттара.
Онтон тэрээһин бастакы күрэҕэ
«Сэбиэскэй Сойуус оҕолоробут» — диэн харыйа оонньуурдарыгар, малларыгар быыстапка-күрэх ыытыллан, күрэх көрүҥнэринэн кыайыылаахтар, миэстэлэспиттэр бэлэх тутан оҕолуу үөрүү буолбута.
Тэрээһин сүрүн күрэҕинэн омук национальнай бүлүүдэлэринэн остуол күрэҕэ буолла. Манна үс остуолунан толору ас тардыллан киһи эрэ кэрэхсиир көстүүтэ буолбута. Бастакы остуол: «Күлүмнээ сылааһынан, эйэнэн, Казахстан!» — диэн нэһилиэк коллекционердарын «Дьоһун дьарык» түмсүүтүн остуола. Остуол көстүүлээх миэстэтигэр чэйимсэх казах омук улахан таас чаанньыгар чэй, мас пиалаларга кымыс, шубат (үүттэн), айран (оргуйбут үүттэн), меринда (тыква, апельсин) казахтар утахтарын пиалаларга кутталларын үгэһэ тутуһуллан ууруллубут. Остуолга эттэн астар: хайма — казах куукунатын шедевра, бешбармак — казах омук визитката, жаппасай, сырне, кызы, шужук, куырдан, бахсы уонна күннээҕи олохпут аргыстара:плов, самса, манты, чебурек, голубцы бааллар. Бурдук астартан: баурсак — казах мааны аһа (хворостка майгынныыр), буктеме (доруоһата суох тиэстэнэн эт бэрэски), табанан
(лэппиэскэ) уонна коктал (балык), минньигэс кэмпиэт курдук коспа, жент бааллара.
Күрэххэ кыттыылаахтара бары бииргэ казахтыы: «Жака жыл күтты болсын!» (Саҥа сылынан!) диэн эҕэрдэлэриттэн саҕаламмыта. Казах Моруос оҕонньоро сиэн кыыһынаан национальнай таҥастаах бааллара күрэх көстүүтүн ситэрэн биэрбитэ. Онтон биир-биир национальнай таҥастаах «казашкалар» астаабыт бүлүүдэлэрин билиһиннэрэн баран олохтоохторго үтүө баҕа санаалары казахтыы Вера Дайбаннырова ааҕан, салгыы Турсынай Оразбаева «Мин кэллим Тааттаҕа» ырыатынан күрэх түһүмэҕэ түмүктэммитэ. Биһиги бу тэрээһиммитигэр нэһилиэкпит олохтооҕо үлэ, спорт ветерана А.Н.Искаков төрөөбүт омугун астарыгар, үгэстэригэр сүбэ-ама буолбутугар махтанабыт.
Иккис остуол сүрэх кылын таарыйар кэрэ ырыалардаах кыраһыабай киинэ кэмин иҥэриммит «Индия» «Далбар эбэлэр» түмсүүлэрин остуола. Араас чаҕылхай бүлүүдэлэрин кылабачыгас-халапачыгас киэргэллээх сариларыгар сууланан олорор «индианкалар» билиһиннэрбиттэрэ.
Салгыы үһүс остуол нэлэмэн киэҥ дууһалаах, көхтөөх нуучча омук остуола — «Хочо» т/х үлэтин өрө тута сылдьар коллектива. Күрэххэ кыттыыларын сиэдэрэй кокошниктаах, сарафаннаах «нуучча кыргыттара» частушка, пляска эҕэрдэлэринэн саҕалаабыттара.
Тыҥааһыннаах эрбии биитинии тэҥ күрэх түмүгүнэн «казахтар» остуоллара кырбанан чорбойон, бастакы миэстэ буолбута.
Салгыы өссө көхтөөх маскараат күрэҕэ буолла, манна бааллар: сыл символлара — эриэн үөннэр, тыа кыыллара, хаама сылдьар оһох, самокатынан элээрдэ сылдьар Дьэгэ-Бааба, Уоттаах Дракон… сценаны толору хаамсыбыттара. Ол наһаа үөрүүлээх көстүү! Кыттыбыт дьон бары бириис туттубут. «Саамай кэрэ эриэн үөн» мааскаҕа бастакы миэстэ Надежда Местникова, «Мин кимминий?» күрэххэ бастакы миэстэ Октябрина Захарова буоллулар. Тыыннаах хоҥор хааһын сиэтэ сылдьар «Дьэгэ-Бааба» маскараатынан Александра Татаринова Кылаан кыайыылаах аатын ылла!
Күрэхтэр быыстарыгар үҥкүү да үҥкүү. Анна Кривошапкина клоунада нүөмэрдэрин көрдөрөн сөхтөрдө. Салгыы флешмоб үҥкүүлэтэн хамсаныы кытаанаҕа буоллубут. Дискотека түмүгүнэн «Король уонна королева» буоллулар: Валентина Туманова, Василий Теряков!
Бырааһынньыктааҕы тэрээһиҥҥэ нэһилиэк дьаһалтатын үлэһиттэрэ биирдиилээн, ансамблынан ыллаан, Тымныы Моруос уонна Хаарчаана кыыс буолан, көрдөөх оонньуулары өрө көтөҕүллүүлээхтик ыытан үөрдүбүт. Маннык биһигини үөрдэр, бөҕөхсүтэр, кэҥэтэр тэрээһиҥҥэ түмпүккүтүгэр тэрийээччилэргэ махтанабыт. Махтанабыт кулууппут үлэһиттэригэр сылаас чэйдээх мааны остуоллары бэлэмнээн,
музыка доҕуһуолунан бу улахан тэрээһини иилээн-саҕалаан дьиэтээҕи бырааһынньык курдук сылаастык, сайаҕастык ыыппыккытыгар, бараммат элбэх кэһиигитигэр! Дьоһун махталбыт салаллар биһигини куруук харыстыы, арчылыы сылдьар үтүө-мааны «Дабайыы» — ларбытыгар!
Түмүккэ бары кэҥээн, тэнийэн бэйэ-бэйэбитигэр бары үтүөнү баҕаран, үчүгэйи санаһан, «аныгыскы көрсүһүөххэ» дэсиһэн тарҕастыбыт.
Харлампьева И.В.