Саха норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Таатта улууһун бочуоттаах гражданина, тыыл, үлэ ветерана, Россия спордун ветерана Дмитрий Григорьевич Бравин Таатта уонна Томпо Улуу Кыайыыны уһансарга, хорсун быһыыларын хомуйан эрэдээксийэлээн 7 кинигэни суруйан таһаарбыта:
- Күндүтүөн, саллааттар саһарбыт суруктара;
- Дорообо, дойдум;
- Саллааттар бойобуой суоллара;
- Кинилэр дьылҕалара биллибэт:
- Сырдыгы тарҕатааччы Таатта фронтовик-учууталлара;
- Кинилэр кыайыыга дьулуспуттара;
- Память: часть первая: погибшие, часть вторая: вернувшиеся.
«Кинилэр дьылҕалара биллибэт» диэн кинигэтигэр билиҥҥи Таатта уонна Томпо оройуоннарыттан 1941-1945 сылларга Аҕа дойду көмүскэлигэр ыҥырыллыбыт биир дойдулаахтарбыт өстөөх утары дьоруойдуу сэриилэспит, олус элбэх эдэр көлүөнэ ыччаттарбыт үйэ-саас тухары кинилэр дьылҕалара биллибэккэ сураҕа суох сүппүттэрин кэпсиир.
Таатта оройунуттан барыта 2862 киһи ыҥырыллыбыт, ол иһиттэн билиҥҥи Таатта улууһун нэһилиэнньэлээх пууннарыттан 1832 киһи. 1947 сыл тохсунньу, олунньу, кулун тутар ыйдарга кэргэттэрин кытта сибээстэрин быспыт буойуттары ирдэбил оҥорууну олохтоох нэһилиэк сэбиэттэрэ сүрүннээн тэрийбиттэр. Архыыпка хараллан сытар матырыйааллар көрдөрөллөрүнэн, ситэтэ суох дааннайынан, 527 биир дойдулаахтарбыт Аҕа дойду сэриитигэр сураҕа суох сүппүттэр. Оройуон үрдүнэн 355 сураҕа суох сүппүттэри төрөппүттэрин, кэргэттэрин, аймахтарын, олохтоох нэһилиэк сэбиэттэрин 1947 сыл бастакы кварталыгар суруйбут суруктары оройуон сэбиэтин социальнай харалтатын дьыалатыгар суруллубуттар.
Бу кинигитигэр 1916 сыллаахха Таатта улууһугар Дьохсоҕон нэһилиэгэр төрөөбүт Слепцов Николай Степанович туһунан маннык суруйбут: «Партията, комсомола суох. 1941 сыл балаҕан ыйыгар ЧХОВ-н (Чурапчы холбоһуктаах оройуоннай военкомата) Аармыйаҕа ыҥырыллар. Аармыйаҕа барыаҕыттан төрөппүттэригэр суруйбатах, онон кини ханна тиийбитэ, байыаннай чааһа, аадырыһа биллибэт. 1947 сыл тохсунньу ыйыгар бииргэ төрөөбүт балта Слепцова Мария Степановна убайын дьылҕатын ирдэһэн сурук ыытар. Сэрии сылларыгар сэриигэ сураҕа суох сүппүттэри бэлиэтиир оройуон сэбиэтин социальнай харалтатын дьыалатыгар сэтинньи ыйга сураҕа суох сүппүтэ 102-с нүөмэрининэн суруллар. Ирдэбил сурук эппиэтэ 1947 сыл атырдьах ыйыгар социальнай харалта отделыгар кэлэр. Ити сыл балаҕан ыйын 4 күнүгэр Дьохсоҕон сэбиэтин бэрэссэдээтэлигэр Бетюнов Иван Ильичка туттараллар».
«Таатта» редакцията Н.С. Слепцов ханна тиийбитин уонна байыаннай чааһын буллубут: «Илиҥҥи байыаннай уокурук 13 стрелковай бригадатын чааһыгар сулууспалаабыт” эбит. Кини туһунан ЦАМО (Центральный архив Министерства обороны) архыыбыгар 1 докумуоҥҥа ыйыллыбыт. Ону таһынан ЦАМО саайтыгар бэйэҕит аймахтаргытын, билэр дьоҥҥутун киирэн көрүөххүтүн сөп
Д. Миронова