Унаров Иван Иванович — Унаар Уйбаан, Саха Республикатын бочуоттаах бэтэрээнэ, Таатта улууһун бочуоттаах олохтооҕо, Тааттыныскай нэьилиэк Бочуотун кинигэтигэр киирбит ыал, “Гражданскай килбиэн” бэлиэ хаһаайына, быйыл төрөөбүтэ 90 сылын туолла.
Аҕата, Иван Афанасьевич, 1942 сыллаахха сэриигэ ыҥырыллар уонна өлөр. Ийэтэ, Варвара Ивановна I, Петр Алексеев аатынан колхоз туруу үлэһитэ, сэрии кэмигэр Ааллаах Үүҥҥэ 4 атынан таһаҕас тардыытыгар кытта сылдьыбыт, күүһүнэн, кыаҕынан эр дьонтон хаалсыбат эбит, ону удьуордаан Уйбаан ханнык да хара, үрүҥ үлэттэн чаҕыйбакка, толлубакка, харса суох ылсар, оройуоҥҥа биллэр үлэһит, салайааччы этэ.
Туора-Күөл кулуубун маһын оччолорго субботниктаан сүгэнэн кэрдибиттэр, киһи кыайан кууспат суон тиит маһын 44-дү кэрпитэ Дьүлэй нэһилиэгин кинигэтигэр Гуляев Родион Алексеесвич күннээҕи бэлиэтээһиннэригэр киирбитинэн суруллан сылдьар. Харбалаахха «Коммунизм» совхозка директордыы олорон субботникка “Дружба” эрбиинэн барыларыттан элбэҕи охторон дьону соһуппут.
Иван Иванович айылҕаттан бэриллибит айар куттаах буолан сүүстэн тахса хоһоону суруйбута, олортон үгүс хоһооҥҥо мелодия суруллан, сорохторо тэрилтэлэр, оскуолалар, нэһилиэктэр гимнэрэ, общественнай тэрилтэлэр марштара буолан ыллана тураллар, 10 ырыа “Таатта сүүс ырыата» кинигэҕэ киирбитэ элбэҕи этэр. Таатта улууһун «Араҥас сулус» айар түмсүүтүн чилиэнэ, биэс кинигэ автора.
Айыыһыттаах Алгысчыт буолан ыҥырыыга сылдьан үгүс ыал үөрүүлээх күннэригэр, оҕо төрөөһүнүттэн саҕалаан ыал буолууга, саҥа дьиэ малааһыныгар, дьон, тэрилтэ үбүлүөйдэригэр, араас таһымнаах, ол иһигэр иккитэ республикатааҕы Ыһыахтарга уонна да атын тэрээһиннэргэ алгыс түһэрбитэ, алҕаабыта, айах туппута дьон сэргэ өйдөбүлүгэр куруук баар.
Саха сирин өрөгөй ырыата
Дьүкээбил үҥкүүлүүр Ийэ Сир биһиктээх
Дьулуурдаах санаалаах хотугу норуоппут.
Түҥ үйэ түгэҕэр үөскээбит төрүттээх
Көҥүлү түстээччи Сахалар буолабыт.
Туругур, угуттаах уйабыт,
Хос Киэн туттар төрөөбүт дойдубут.
ырыа Ньиргийдин оһуохай, олоҥхо-
Үс Саха олоҕун тойуга.
Халыҥ муус модьоҕо, Аар дархан дойдубар
Бүгүҥҥү удьуор-уус эрчимин түмүөҕүҥ.
Өркөн өй күүһүнэн киэҥ билии кыстыгар
Самныбат саргылаах сайдыыны айыаҕыҥ.
Хос ырыа.
Кэнчээри ыччаппар-инники кэскилбэр
Кэхтибэт кэскили биһиги түстүөҕүҥ.
Үрүҥ күн аалыыта алмаастаах кыраайбар
Бар дьонуом, эйэни-көҥүлү тутуоҕуҥ.
Хос ырыа.
Кэлэр кэм үөһүттэн Аан дойду аатыгар
Үс куппут урааҥхай алгыһын тиэрдиэхтин.
Сир саарын үрдүнэн эйэҕэ тардыһар
Өй-санаа түмсүүтүн сирдьитэ буолуоҕуҥ.
Хос ырыа.
12/06-1992 сыл
Доҕоруом, Тааттаҕа тахсыахха
Кэргэммэр Анна Николаевнаҕа ананар
Будьурхай иирэлээх Тааттаҕа тахсыахха,
Эн түөскэр төбөбүн төҥкөтөн уураары,
Эйиигин, эрэн дуу, хаһыҥтан хаххалыам.
Эгэлгэ киэргэллээх Тааттаҕа тахсыахха.
Будьурхай иирэлээх Тааттаҕа тахсыахха-
Күүтүүлээх хараҕыҥ дириҥэр умсаары,
Кырдьыбат эрэлбит муҥурун булааары,
Будьурхай иирэлээх Тааттаҕа тахсыахха.
Будьурхай иирэлээх Тааттаҕа тахсыахха,
Тапталбыт кутаатын күөдьүтэн көрөөрү.
Эдэрдии олохпут эрэлин эбээри
Будьурхай иирэлээх Тааттаҕа тахсыаххха.
Будьурхай иирэлээх Тааттаҕа тахсыахха,
Эдэр саас сиппэтэх тапталын ситэрии,
Эрэлбит эрчимин ыччакка биэрээри,
Эппэтэх тылларбыт ситимин салҕаары.
Будьурҕай иирэлээх Тааттаҕа тахсаммын
Тапталым үөрүүтүн күөх окко суулаатым.
Айылҕам бэлэҕин ытыспар түһэрдим
Будьурҕай иирэлээх Тааттаҕа тахсаммын.
8/02-1993 сыл
Түөлбэм үлэҕэ
Дьон-сэргэ олоҕун биһигэ.
Үөскээбит өбүгэ түөлбэтэ-
Дьол-тускул инники үлэҕэ.
Наммара үрэҕим тардыыта.
От үрэх Наммара
Хос Тааттабыт тымыра.
ырыа: Олох сир Наммара
Айылҕа бэлэҕэ.
Өбүгэ олоҕун анала
Иитиллэр бу сиргэ дириҥник.
Түгэҕэ төрүттээх ууһугар,
Дүҥүрбүт дуорааннаах тойугар.
Хос ырыа.
Ааспыт кэм уһуйбут номоҕун.
Анаабыт арыы сыа алгыһын.
Алҕаһаан аһары туттумаҥ,
Ааттаах сир аналын кэһимэҥ.
Хос ырыа.
Уйулҕам уһуктан утумнуо,
Уостубут санаабыт уһуктуо,
Муоҕурбут бэйэбит модьургуо.
Ама дьэ,оннук кэм тумнуо дуо.
Хос ырыа.
29/01-1995 сыл
ТААТТА өрөгөй ырыата
Унаар Уйбаан тыллара
Станислав Луковцев мелодията
ТААТТАҔА өй күүһэ — Олоҥхо
Аан дайды аартыгын арыйда.
Хомуспут дьүрүскэн тойуга
Аан саарбыт киэлитин эргийдэ.
Сүгүрүй үс Саха өйүгэр
Хос ырыа ТААТТАҔА үөскээбит аатыгар.
Сүгүрүй Айылҕа күүһүгэр
Үс сүүрүк үөскэтэр быйаҥар.
Эн дохсун сүүрүктээх Алланыҥ
Уруйдуур хотугу эҥэртэн.
Үөскүүллэр үлэһит дьонноруҥ
Амманы,Тааттаны уҥуордаан.
Хос ырыа.
Сырлыкка,үрдүккэ ыҥырар
Алгыс тыл ТААТТАҔА түмэр күүс.
Ыччаппыт кэскилин туһугар
Сахалыы тыыҥҥынан өрө күүрт.
Хос ырыа.
Уостубат өркөн өй дьулуура
Сайда тур үтүмэн үйэҕэ.
Олоҕу анаарар ОЛОҤХО
Эргиллэр кэлэр кэм бэлэҕэ.
Хос ырыа.
12/12-2005 сыл
Кыталык үҥкүүтэ
Дьон-сэргэ ыратын көтөрө
Кыталык барахсан кылбаарар.
Кистэлэҥ үҥкүүтүн кэрэтэ
Дууһабыт үөрүүтүн үксэтэр.
Элиэтээҥ, элиэтээҥ сиэттиҺэн
Хос Эдэр саас тапталын арыаллаан.
Ырыа Күөх чээлэй алааспыт үрдүнэн
Бар дьоммут үөрүүтүн ыралаан.
Маанылаах көтөрүөм,күүтэбин:
Доҕордуун сиэттиҺэн көтөргүн,
Эн хаһан олохпор көстөргүн,
Доҕорбор үөрүүбүн аныырбын.
Хос ырыа.
Эрэлгэ кыым саҕар бэлиэтэ
Урааҥхай дьолугар көстөн аас.
Айылҕа күүтүүлээх бэлэҕэ
Биһиэхэ көстүөҕэ кэлэр саас.
Хос ырыа.
Уруйдааҥ, эдэр саас үөрүүтүн,
Кыталык кындалга үҥкүүтүн,
Кэлэр кэм кынаттаах ыратын,
Уһуктар көй үөрэ тойугун.
Хос ырыа.
Дьэ, доҕоор, үөрүөххэ-көтүөххэ.
Олохпут ыратын ыллыахха.
Алгыстаах санаабыт эрэлэ
Ананна үйэ саас биһиэхэ.
Хос ырыа.
03/02-2007 сыл
Дорообо, Алампа
Унаар Уйбаан тыллара
К.Христофоров мелодита
М.Шамаева хорга анаан оҥоһуута
Ахтылҕан ыҥырар суолунан
Алампа алааҺын кэрийдим.
Ааспыт кэм олоҕун санатар
Соҕотох сэргэтин эргийдим.
Алампа, кэриэһиҥ туолуохтун-
Хос Үйэлээх хараҥа кэнниттэн.
ырыа Буор куккар андаҕар иҥиэхтин,
Кэриэс тыл ыратын күүҺүнэн.
Уран тыл айылгы алгыһа
Айар кут чыпчаалын дабайар.
Алаас сир оҕото Алампа
Урааҥхай сүрэҕэр умайар.
Хос ырыа.
Билиҥҥи Сахалар куттарын
Үйэни курдаттаан көрсүбүт.
Самныбат саргыбыт алгыһын
Аал уотун көмөрүн күөдүппүт.
Хос ырыа.
Уостубат талаанын мөккүөрэ
Үтүмэн үһүскэ ытынна.
Үйэлэр киэптэрин уҥуордаан
Өй-санаа чыпчаалын өҥөйдө.
Хос ырыа.
Киэн тутун, Эн Саха аймаҕа,
Улууттан улууну үөскэтэн.
Сайда тур, эдэр саас кэскилэ,
Алампа кэриэһин толорон.
Хос ырыата.
2001-2010 сыллар
Саҥа Дьыл барахсан
Үүммүт Саҥа Дьыл
Кэһиилээх кэлбитин,
Үтүөккэн оҕолоор,
Үөрүүнэн көрсүөххэ.
Хос Саҥа Дьыл Барахсан,
Салаллан кэлэҥҥин
ырыа: Сайаҕас санаанан
Сайдары саргылаа.
Үлүскэн үлэнэн
Үгүстэн өйдөөҕү,
Үлэни, үөрүүнү
Үүннэрэн түмүөххэ.
Хос ырыа.
Ааспыт кэм мөкүтүн
Арааран туора уур.
Олохпут үтүөтүн
Түмэҥҥин өрө уун.
Хос ырыа.
Алаас сир оҕотоо,
Алгыһы тутуһуох.
Сайдар суол аартыгын
Айаҥҥын айанныах.
Хос ырыа.
01/01-2013 сыл
Чымнаайы, кэскилиҥ кэҥээтин
Күөх иирэ долгунун кэтэҕэр,
Ол үрдүк хайатын тэллэҕэр
Бурдуга муоралыы долгуйар,
Күн уота саһара оонньотор
Үйэ саас тухары Аммаҕа
Хос Өҥ-быйаҥ далбардаах Уодайга
ырыа: Өркөнү, үлэһит аймаҕын
Үөскэппит үтүөкэн Чымнаайы.
Халаанын уутунан дьалкыйан,
Муоралыы суоһуран айгыстар.
Ол эрэн өй-быйаҥ суолланан,
Бар дьонун үөрүүтүн үөскэтэр.
Үйэ саас тухары Аммаҕа
Хос Өҥ-быйаҥ далбардаах Уодайга
ырыа: Өркөнү, үлэһит аймаҕын
Үөскэппит үтүөкэн Чымнаайы.
Ааспыт сор,кутурҕан кэмнэргэ
Хорсуннук туруммут дьоннордоох.
Суоһаабыт сут-кураан сылларга
Алаас сир аймаҕар үтүөлээх
Үйэ саас тухары Аммаҕа
Хос Өҥ -быйаҥ далбардаах Уодайга
ырыа: Өркөнү, үлэһит аймаҕын
Үөскэппит үтүөккэн Чымнаайы.
Кэскили,кэрэни дьылҕалыыр
Өй күүһэ дьоҕурдаах дьоннордуун
Баай талым олоҕу айар күүс
Эдэр саас эрчимин арыаллыыр.
Үйэ саас тухары Аммаҕа
Хос Өҥ -быйаҥ далбардаах Уодайга
ырыа: Өркөнү, үлэһит аймаҕын
Үөскэппит үтүөккэн Чымнаайы.
02/05-2014 сыл
Улуу Хайа алгыһы анаата
Үйэлэр күөннэрин уҥуордаан
Аныгы сайдыылаах олоххо
Аммабыт долгунун өҥөйөн,
Даайабыт Аммата үөскээтэ.
Дьол-соргу уйата Даайабыт Аммата
Хос Күн кууһар Хайатын алгыһын ылынна.
ырыа: Эдэр саас эрчимнээх, эрэллээх ырата
Кыыс Амма сүүрүгэр биир тэҥҥэ ылласта.
Быйаҥнаах хочобут киэргэйэр
Сүрэхпит сылааһын иҥэрэн.
Олохпут күннэтэ сайдыаҕар
Айыахха-тутуохха үөрүүнэн.
Хос ырыа.
Доҕоруом, күүрээннээх үлэнэн
Баай-талым олоҕу олоруох.
Тапталбыт уостубат уоҕунан
Аммабыт кэрэтин байытыах
Хос ырыа.
Бар дьонуом, биир ньыгыл түмсүүнэн
Удьуорбут кэскилэ кэҥээтин.
Эдэр саас эрчимэр бигэнэн
Даайабыт Аммата сайыннын.
Хос ырыа.
14/05-2014 сыл
Уруйдуу туруоҕуҥ олоҕу
Ааспыт кэм сай охсор салгына
Олоххо дьулууру үөскэтэр.
Аммабыт уостубат долгуна
Быйаҥнаах олоххо күүс саҕар
Чычымах кэскилин тирэҕэ-
Аар тайҕа Байанай алгыһа,
Хоc Ааллаах Үүн айанын аартыга-
ырыа: Өбүгэ олоҕун тосхоло.
“Сааскы кэм” улуукан номоҕо-
Былыргы тыа ыалын олоҕо,
Удьуор уус өй-сүрэх күүрээнэ.
Урааҥхай киэн туттар талаана
Хос ырыа.
Эллэйгэ туойуллар тумуллар
Олоҕу уруйдуу тураллар.
Кэрэни,кэскили туойаллар,
Чычымах аатыттан алгыыллар
Хос ырыа.
Өркөн өй мөккүөрүн хатаран
Аан дайды атыгар мииннэрэр.
Сахатын аатынан киэн туттан
Амматтан утаҕын ханнарар
Хос ырыа.0
Уруйдуу туруоҕуҥ олоҕу,
Үйэ саас уостубат дьулууру,
Чычымах үлэһит дьоннорун,
Кэскиллээх эдэр саас дьоҕурун.
Хос ырыа.
13/04-2014 сыл
Хара Аллан-Мин дойдум
Сылаас чэй Сахабыт сиэринэн,
Сандалы толору ас тардан
Көрсүһэр үтүө ыал Ийэтэ,
Иһирэх илгэлээх бу дьиэҕэ.
Халыҥ хаар, Аар тайҕа дойдулаах,
Хос Тыа ыала чулуута дьоннордоох
ырыа: Хара Аллан хоту сир эҥэрэ-
Улууспут киэн туттар ньүөл сирэ.
Оол ыраах хайабыт сирэйэ
Хаарынан бүрүллэн тунаарда.
Булчуту угуйан эрдэҕэ.
Көһүтэр байанай бэлэҕэ.
Хос ырыа.
Алааспыт ураты көстүүлээх:
Хабараан тымныыта чачатар,
Бараайы кыһынын уһуктар,
Алланы уутунан халытар.
Хос ырыа.
Хара Аллан сайдар, мин дойдум.
Кэскилгэ эрэллээх ыччатым,
Үлэҕэ, үөрэххэ үлүһүй,
Өбүгэҥ өйүнэн өрүкүй.
Хос ырыа.
15/05-2014 сыл
Хомуспут барахсан
Хомуспут тойуга кэрэтиэн
Күөрэгэй ырыатын дьүһүйэн.
Сүрэхпит үөрүүнэн туоллаҕыан.
Күөх халлаан көтүөххэ үрдүгүөн.
Өрүкүй, Урааҥхай аймаҕа.
Хос “Үс хатыҥ” күүрээннээх күрэҕэр
ырыата. Маанылаах хомуспут барахсан
Алгыстаах аартыгы арыйар.
Лукаабыт маҥнайгы хомуһа
Кириэмил үрдүнэн дьурулуур.
Ол кэмтэн уостубат тойуга
Юнеско чыпчаалын дабайар.
Хос ырыата.
Хомуспут үйэни уҥуордаан
Саргылаах санааны сайгытар.
Өркөн өй улуутун уруйдаан
Үрдүкү олукка олордор.
Хос ырыата.
Сүрэҕи долгутар иэйииттэн
Күөх сирэм чэлгийэ иһийэр.
Эдэр саас эрчимин билгэлээн
Аар Саары тулалыы эргийэр.
Хос ырыата.
Хомусчут, уоскунан бигээҥҥин,
Бар дьоҥҥор үөрүүнү айаҥҥын,
Кэрэттэн кэрэни туойаҥҥын,
Үрдүктэн үрдүккэ дабай дуу.
Хос ырыата.
25/10-2014 сыл
Үлэһит аймаҕы айхаллааҥ
Тааттаавтодор үлэьиттэригэр
Ыыр -ыллык төрүтэ-төбөтө,
Суол -аартык айылҕа анала.
Бүгүҥҥү сайдыылаах олоххо
Аартыгы арыйда айаҥҥа.
Аан дойду хоруктаах тымыра
Хос Талба күөх Тааттаны курдары
ырыата Хотугу муораҕа аастаҕа.
Таатта Суол айсыбыт аартыга
Сайда тур үйэттэн — үйэҕэ.
Оол ыраах тумарык быыһыгар
Айаммыт аартыга тыргыллар.
Ох курдук ытыллар, субуллар,
Кэскиллээх киэлигэ ыҥырар.
Хос ырыата.
Айанныыр, суол тутар дьоҕурдаах
Үлэһит, тулуурдаах дьоннордоох,
ТааттаСуол үлэтэ күүрүүлээх,
Хас улуус аайытын күүтүүлээх.
Хос ырыата.
Үбүлүөй аатынан айхаллыы,
Үлэһит аймаҕы уруйдуу
Туруоҕуҥ айанньыт аатыттан,
Таатталыы алгыстаах санааттан.
Хос ырыата.
Ытык Күөл барахсан
Ытык Күөл күн көмүс мөһүүрэ
Долгунун түөһүгэр бигэнэр,
Тупсубут көрүҥүн көрүнэн,
Бар дьонун үөрүүтүн уйалыыр.
Хос ырыата:
Дьол-соргу уйата Ытык Күөл
Күөх кырса мэлдьитин угут-ньүөл.
Улуу сир киин сирэ Ытык Күөл
Инники кэскилгэ сирдьит буол.
Саханы аатыдар дьонугар
Сүрэҕин сылааһын анаата.
Үтүө дьон мыраамар олбоҕор
Сибэкки симэҕэр бигэннэ.
Хос ырыата.
Үрүҥ Күөл үйэ саас угуттаан,
Тахсар күн уотугар сөтүөлүүр.
Аар хатыҥ иирэлиин куустуһан
Таатталын нарыннык сэлэһэр.
Хос ырыата.
Саҥа кэм сааскылыы сыдьаайан
Ытык Күөл кэскилэ кэҥээтин.
Тааттабыт аатынан киэн туттан
Улуутун үксэтэ туруоҕуҥ.
Хос ырыата.
Биһиги сүрэхпит сылааһа
Тааттабыт аатыгар ананар.
Олоххо дьулуурбут күүрээнэ
Сайдар суол аартыгын арыйар.
Хос ырыата
“Улахан Сайылыкка” Моҕол ураһалаах баай олохсуйбут кэмигэр Ытык Күөл балыгын уотаары сайын күөлгэ үүтү куталлара үһү. Онон былыр «Үрүҥ Күөл», -диэн ааттанар эбит. Таатта сүнньүгэр кини курдук дириҥ, киэҥ, ыраас уулаах күөл суох. Ытык Күөл дириҥин 38 метринэн 1962 с эспэдиция быһаарбыта.
Тохсунньу ый 2016 сыл
Аана Егорова нарыннык…
Мөһүүрэ тааһынан таммалаан
Дьиктитик дьурулуур куолаһыҥ
Иһиллэр ураты дьиктитин
Сүрэхпэр сөҥүөрдэн иһийдим.
Оол кэмҥэ сааскылыы күөрэгэй
Ырыатын дьүөрэлии истэрбит.
Кэрэттэн кэрэни дьүһүйэн
Сүрэххэ иҥэрэн сылдьарбыт.
Ама мин дьэ хаһан умнуомуй.
Ырайга тэҥнээммин туойуомуй.
Уолбабыт чээлэй күөх кырыһын,
Ханыылыыр эдэркээн хатыҥын.
Доҕоруҥ сүрэҕин тэбиитин
Тэҥнээммит Тааттаҕар туойабыт:
Уостубат үйэ саас тапталгын
Утумнуур эдэр саас ыччаппыт.
Сүгүрүй, эн саха ыччата,
Саллааттыы, артыыстыы тапталга.
Үйэтит, үйэни уҥуордаан
Үтүө дьон ааттарын айхаллаан.
29/11- 30/11 2015 сыл
Макаар Хара хорсуннук…
Тааттабыт илгийэр нарыннык,
Уолбаны сипсийэр наҕыллык.
Чээлэй күөх ньүөл кырыс кэрэтэ,
Эдэр саас кынаттаах ырата.
Саллааттыы,бэйээттии хорсуннук
Хоһоону тэргэнии бэргэнник
Көҥүлү, эйэни көмүскүүр
Тэргэнниин бөрүөтүн тэҥилиир.
Олоххо умсулҕан дьоҕура ,
Уостубат охсуһуу дьулуура,
Күүтүүлээх эдэр саас таптала
Айылҕа анаабыт бэлэҕэ.
Саллаат уол, артыыс кыыс куттара
Кэрэҕэ-үтүөҕэ уһуйан
Үөскэтэр өй-сүрэх күүрээнин,
Олохпут дьулуурдаах мөккүөрүн.
Таатталыы үс сүүрүк архаһын
Дабайбыт эдэркээн эрчимин
Уруйдааҥ күөх сирэм күөҕүнэн,
Улуу кэм үөскэппит тыынынан.
29/11- 30/11 2015 сыл
Хоһууттар олоҕу туталлар
Унаар Уйбаан тыллара
Н.Атастыров мелодията
Эдэр саас кынаттаах ырата
Кыыс Амма үрдүнэн көттөҕө,
Харбалаах аатыгар суол тэлэн
Аан дойду аартыгын арыйда.
Хос ырыата:
Харбалаах хоһуун дьон уйата,
Таатталыы олоҕу уруйдаа.
«Бытыктаах Уйбааммыт» дойдута
Үйэ саас сайдыынан хардыылаа.
Хорсуннук турунна Тааттаҕа.
Алаас сир хоһуунун хомуйда.
Аммаҕа өркөн өй үгэһин
Үүнэр кэм үөһүнэн салайда.
Хос ырыата.
Күүрээннээх үлэнэн үөскээтэ
Айар кут дьарыктаах аймаҕа.
Күн көмүс кыырпаҕын анаата
Күөх сирэм күүтүүлээх быйаҥар.
Хос ырыата.
Тыа сирин сайдыытын тирэҕэ
Хоодуот уол тойугар иһиллэр.
Сир ийэ болгуо уот хасааһа
Бар дьоҥҥо быйаҥы үөскэтэр.
15/04-2016 сыл
Кэскилиҥ кэҥээтин
Туора-Күөлгэ саҥа оскуола
Өбүгэ саҕаттан
Ырабыт туоллаҕа:
Оскуолам барахсан,
Мааныгын, толуугун.
Үрүҥ күн анныгар
Хос Наммара үөһүгэр
Үүммүт кэм бэлэҕэ,
Кэлэр кэм тирэҕэ
ырыата: Күндү таас оскуола
Чуорааныҥ чугдаарда.
Ыччаппыт кэскилин
Түмсэммит түстүүбүт.
Сайдыыбыт тирэҕин
Аал уоттаах алгыыбыт.
Хос ырыата.
Өрөгөй үөрүүтүн,
Дьон-сэргэ махталын
Айааччы,тутааччы
Аатыгар аныыбыт.
Хос ырыата.
Үүнүүгэ,сырдыкка
Угуйа туруоҕуҥ.
Сайдаар аал аартыгар
Ыччаккын атаарыаҥ.
Хос ырыата.
14/10-2016 сыл
Бэтэрээннэр ырыалара
Эрбии, сүгэ ырыатынан
Уһуктубут Амма эбэм
Үйэлэры уҥуордаан
Иирэтиниин куустуһар .
Саҥа сайдыы аалын айсан
Хос Хатыҥ чараҥ кытылыгар
Ырыата: Харбалааҕы айан-тутан
Дьэргэппиппит биһиги.
Ааспыт үйэ өрө күүрүү,
Эдэр сааспыт үөскүүр-төрүүр
Ыратынан иитиллэммит
Салгыы сайдар кэскиллээхпит.
Хос ырыата.
Айбыт-туппут дьоллоох дьонун,
Дьоҕур, дьулуур түмэр күүһүн
Үгэстэрин үйэтитэр
Үүнэр ыччат өрүү үөскүүр.
Хос ырыата.
Саҥа тутуу салгыы сайдар-
Кэлэр кэскил кэрэһитэ.
Оҕо уруу айар-туойар
Удьуор утум төрдүн ууһаан.
Хос ырыата.
26/11-2016 сыл
Таатта спортсменнарын марша
Таатталыы үс сүүрүк эрчимнээх
Сылбырҕа сырыылаах быһыйдар,
Тоҥ маһы тоһутар бөҕөстөр
Үөскүүллэр успуорду айааһаан.
Чэй эрэ, быыппастар быччыҥнаах эдэр саас,
Хос Хомурах, тоҥуу хаар кырсынан ойон аас.
Ырыата Успуорду ат миҥэ оҥостон айаннаа,
Тааттаҕар уруйу-айхалы бэлэхтээ.
Өй, сүрэх мөккүөрүн муоһалаан,
Күүс-күдэх дьулуурун түмүөҕүҥ.
Өбүгэ өйүнэн иитиллэн
Таатталыы өрөгөй туойуоҕуҥ.
Хос ырыата.
Тааттабыт ача күөх кырыстаах,
Айыы тыын алҕаабыт алардаах.
Кус быһый, ат бөҕө ыччаттаах
Бар дьоммут киэн туттар тирэхтээх.
Хос ырыата.
Аныгы сайдыылаах олоххо
Успуорпут эрчимэ сайда тур.
Улуу дьон удьуора буолаҥҥыт.
Саханы аатырдар иэстээххит.
Хос ырыата.
22/12-2016 сыл
Хомуспут барахсан
Хомуспут тойуга кэрэтиэн,
Күөрэгэй ырыатын дьүһүйэн.
Сүрэхпит үөрүүнэн туоллаҕыан.
Күөх халлаан көтүөххэ үрдүгүөн.
Өрүкүй, Урааҥхай удьуора-
Хос Хомуспут айылҕа бэлэҕэ
ырыата. Алгыстаах аартыгы арыйар,
Аар саарга Саханы аатырдар.
Лукаабыт маҥнайгы хомуһа
Кириэмил үрдүнэн дьурулуур.
Ол кэмтэн уостубат тойуга
ЮНЕСКО чыпчаалын дабайар.
Хос ырыата
Хомуспут үйэни уҥуордаан
Саргылаах санааны сайгытар.
Олохпут улуутун уруйдаан
Ортоку олукка олордор.
Хос ырыата
Эдэр саас дьоҕурун иитиэхтээн
Күөх сирэм чэлгийэ иһийэр.
Сүрэҕи долгутар иэйиинэн
Айыы тыын алгыһа арыаллыыр.
Хос ырыата.
Хомусчут, уоскунан бигээҥҥин,
Дьүрүскэн тойугу бэлэхтээ.
Айылҕа кэрэтин туойаҥҥын,
Бар дьоҥҥун үөрүүнэн уруйдаа.
13/01-2017 сыл
Таатта өрөгөй ырыата. Унаар Уйбаан тыл., Ст. Луковцев мел., толорор Аня Лукачевская — https://t.me/taattagazeta/27296