Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэриигэ кыттан, мин эмиэ Ийэ дойдум көмүскэлигэр сылдьан, ытык иэспин төлөөбүтүм.

-Сэриигэ 1942 сыллаахха бэс ыйыгар ыҥырыллан, хайыһар полкатыгар түбэһэн, аналлаах үөрэҕи баран, 1943 сыл сааһыгар Хотугулуу-Арҕааҥы фроҥҥа тиийбитим. Бу фронт састаабыгар 31 дивизияны уонна 2 биригээдэни түмэр 8, 11-с уонна 27-с армиялар киирэллэрэ. Фронт 455 километр кэтиттээх балаһаны хабан, Ленин Улуу куоратын диэки кырыктаахтык дьулуһар өстөөх күүһүн кытта күөн көрсөрө. Мин, ити фронт сэриитин чааһыгар сылдьан, ахсынньы ыйга дылы сулуспалаабытым. Ол бириэмэ устатыгар, икки төгүл улахан атаакаҕа киирсэн, бастакы бойобуой сүрэхтэниилэрбин ылбытым. Кэнники кыргыһыыбар ыараханнык баас ылан, уһуннук госпитальга сытан эмтэммитим.

-Кэлин үтүөрэн баран, фроҥҥа киириибэр туспа стрелковай биригээдэҕэ саперынан ыыппыттара. Онно сапер быһыытынан өстөөх минэтин ыраастааһыҥҥа, бэйэбит оборонабыт иннигэр танканы утарар уонна сатыы сэриигэ аналлаах минэлэри иитэр, боробулуохаттан араас мэһэйдэри тардан, өстөөх суолугар харгыстары туруорар чааска сылдьыбытым. Ити бириэмэҕэ, хас да төгул биһиги танкаларбыт контратакаларыгар сылдьыһан, разведчиктары кытта бииргэ өстөөҕү утары кыргыспытым. Ону тэҥэ өстөөх обороналанан сытар сиригэр тиийэн, «тылы» билиэн ылыыга кытта сылдьыбытым. Ол иһин «Хорсунун иһин» медалынан наҕараадаламмытым.

-Үөрүү-көтүү, кыайыы-хотуу аргыстаах, өрөгөйдөөх 1944 сыл үүммүтэ. Мин ити бириэмэҕэ II-с Прибалтийскай фронт, армиятын биир чааһыгар сулууспалыырым. Кэлин икки төгүл улаханнык бааһыран, сэрии кырыктаах хонуутуттан туоруу сылдьыбытым. Эмиэ үтүөрэн, Вильнюс, Рига, Великие Луки, Таллин куораттары ылыыга сапер-разведчик быһыытынан кыттыыны ылбытым…

-Сэрии бүппүтэ үйэ чэппиэриттэн ордук кэм ааста. Кини алдьаппыт уонна таһаарбыт сүтүгэ, алдьархайа норуот хорсун үлэтинэн суох оҥоһуллубута ыраатта. Эйэ уонна үлэ биһиги дойдубутугар букатыннаахтык туругурда. Ити буолар, биһиги сэрии кыттыылаахтара көмүскээн ылбыт дьолбут соргубут.

 

П.Арылахов, Аҕа дойдуну көмүскүүр

Улуу сэрии кыттыылааҕа,

үс «Хорсунун иһин» медаль кавалера.

Читайте дальше