Иван Васильевич Попов 150 сылыгар аналлаах дьоһуннаах түһүлгэ тэрилиннэ.

Ахсынньы 12 күнүгэр, Былатыан Ойуунускай аатынан народнай театрга, Аан дойдуга худуоһунньук күнүн чэрчитинэн Саха сирин бастакы идэтийбит худуоһунньуга Иван Васильевич Попов төрөөбүтэ 150 сылыгар аналлаах кини аан дойду таһымнаах культура, искусство уонна история эйгэтин сомоҕолуур айар суолунан саха олоҕун сырдатар, чинчийэр дьоһуннаах түһүлгэ тэрилиннэ.

Быйыл күһүн, Таатта улууһун баһылыга А. С. Бурцев уонна  Гуманитарнай чинчийэр институт директора С. И. Боякова бииргэ үлэлиир сөбүлэҥ түһэрсэн, дьоро күн ыалдьыттарынан Арассыыйаҕа биллэр археолог, историческай наука доктора, РНА СС Гуманитарнай чинчийии уонна хотугу аҕыйах ахсааннаах омуктар кыһалҕаларын үөрэтэр институтун археология лабораториятын сэбиэдиссэйэ Розалия Иннокентьевна Бравина уонна Саха сирин худуоһунньуктарын барабылыанньатын чилиэнэ, СӨ культуратын туйгуна, РФ үтүөлээх худуоһунньуга Михаил Николаевич Слепцов буоллулар.

Күн бастакы аҥарыгар учуонай Р.И.Бравина улууска археологияны чинчийээччилэргэ төгүрүк остуол ыытта, инники чинчийэр үлэҕэ сүбэ-саргы буолла. Алампа аатынан 1 N-дээх оскуола историяҕа учуутала Михаил Михайлович Винокуров салайар “Ника” археологическай лааҕыр үлэтин чэрчитинэн чинчийии үлэтин күүһүрдэргэ, саңа таһымҥа тахсарга саргылаата. «Таатта» түмэлигэр харалла сытар билигин даҕаны таайбараҥнара таайылла илик сэдэх экспонаттары кытта билистэ.

Күн иккис аҥарыгар, тэрээһин үөрүүлээх чааһыгар, Саха сиригэр бастакы ойуулуур-дьүһүннүүр искусство эйгэтигэр сылга биирдэ ананар Иван Васильевич Попов аатынан бириэмийэ олохтоммутун туһунан Улуустааҕы норуот айымньытын дьиэтин директора Гаврил Гаврильевич Вырдылин долгутуулаах түгэнҥэ иһитиннэрдэ. Улуус экспертнэй сэбиэтэ быһаарытынан, 25 000 суммалаах бириэмийэ хаһаайынан биһиги киэн туттар биир дойдулаахпыт, норуот худуоһунньуга Гавриил Гаврильевич Петров ааттанна.

Түмсүбүт ыалдьыттары Тааттатааҕы кииннэммит библиотека тутаах үлэһитэ Светлана Семеновна Игнатьева биллиилээх археолог Р.И.Бравина “Саха төрүт олоҕо” кинигэтин тула кэпсэтиигэ ыҥырда. Розалия Иннокентьевна Саха сирин тилэри үөрэппит баай билиитин-көрүүтүн кэлбит дьоҥҥо-сэргэҕэ атах тэпсэн олорон эрэ ирэ-хоро кэпсээтэ. Кини  археология наукатын историятыгар киирбитинэн, Ыраахтааҕы археологическай хамыыһыйа Поповка икки төгүл хаһыылары оҥороругар көҥүлүн биэрбитин туһунан ытыс тыаһа доҕуһуолугар бигэргэттэ. Кини суруйан хаалларбыт, археологияҕа отчуоттара Санкт Петербург куоратыгар хараллан сытарын уонна наука эйгэтигэр сурукка тиһиллэр кэмэ кэлбитин тоһоҕолоото.

Кинигэ дириҥ ис хоһоонун “Таатта АРТ” ходуоһунньуктар холбоһуктаах түмсүүлэрин саҥа үлэлэрэ ситэрэн биэрдилэр. Ол курдук, Сара Алексеева “Саха дьахтарын таңаһа”, Клава Слепцова “Ойуун” , Лия Маркова “Туос ураһа, Лиана Данилова “ Мас ууһа Сүөдэр Чээрин”, Надежда Николаева “Алаһа дьиэ араҥаччыта», Алена Протодьяконова “ Муңха” , Людмила Сыромятникова “Күн Чөмчүүк” , Мария Платонова “Хадаайы”, маны сэргэ “Испэ туос” түмсүү талааннаах иистэнньэҥнэрин, ааттаах-суоллаах уустарбыт Николай Степанов “Туой иһит көрүңнэрэ”, Софрон Оросин мастан бастыҥ үлэлэрэ турдулар.

«Таатта улууһа” муниципальнай оройуон баһылыгын эбээһинэһин толорооччу Руслан Игнатьевич Захаров махтал суругун улуустааҕы дьахтар сэбиэтин салайааччыта Варвара Ильинична Будикина наука эйгэтигэр Таатта бастакы чинчийээччилэрин кэргэннии В.М. уонна М.Н.Ионовтары,  П.В.Слепцову, И.В. Попову, кыраайы үөрэтээччи Е.Д.Андросовы сырдаппыт, элбэх кинигэ ааптарыгар Р.И.Бравинаҕа туттарда.

Улуустааҕы норуот айымньытын дьиэтин директорын солбуйааччыта, “Таатта Арт” худуоһуньуктар холбоһуктарын салайааччыта, СӨ норуот уус-уран оҥоһуктарын маастара Марианна Вячеславовна Степанова кыттааччыларга махтал сурук туттаран бэлиэтээтэ уонна саха олоҕун сырдатар хайысханы дириҥэтэн, үөрэтэн таһаарыахха диэн этии киллэрдэ.

Улууспут бары түмэллэрэ, искусство оскуолатын учууталлара, историктар, краеведтар, библиотека үлэһиттэрэ — Таатта культурнай институциялара биир сүүрээҥҥэ бииргэ буоллулар. Худуоһунньук күнүгэр анаммыт тэрээһиҥҥэ Хартыына галереятыгар Саха сирин уонна Россия худуоһунньуктарын союһун чилиэттэрин үлэлэринэн саҥа быыстапка үлэтин саҕалаата. Ф. С. Аргунов искусство оскуолатын уһуйааччыта С.К. Билюкина салайар кылааһын иитиллээччилэрэ “Кини сэһэнэ”, Чөркөөх, Хадаайы музейдарыгар пленэргэ суруллубут үлэлэрэ быыстапкаҕа турдулар.

«Кэпсээн кэһиилээх ураты сэһэн киэһээтэ тэрилиннэ»,- диэн сылдьыбыт ыалдьыт бары астынан тарҕаста. Маннык дириҥ ис хоһоонноох, ахсынньы- сахаларга сэһэн ыйыгар алыптаах эйгэ тэрилиннэ!

 

 

Александра Постникова, Марианна Степанова.

Читайте дальше